Idealiter verloopt alles helemaal volgens het boekje: diagnose, behandeling, herstel zonder terugval en nog vele jaren in goede gezondheid. Maar dat is niet altijd het geval. Dan is bijvoorbeeld de diagnose niet tijdig gesteld of niet volledig, is de juiste behandeling niet (tijdig) ingezet of vindt er snel of na enige tijd een terugval plaats. Soms blijkt er iets anders mee te spelen en is de leishmania niet onder controle te krijgen. Dan kan het een hele speurtocht zijn om erachter te komen wat er meespeelt. Op deze pagina staan verhalen uit de praktijk om te laten zien hoe het per hond kan verschillen. De prognose is meestal goed als tijdig de juiste diagnose wordt gesteld, tijdig de juiste behandeling wordt ingezet en er daarna op de juiste manier wordt gemonitord.
AMOZ
Amoz (circa 2008)
Land van herkomst: Spanje
Aankomst in Nederland: 2015
Ik ontmoette Amoz in een Spaans asiel waar ik vrijwilligerswerk deed. Hij zat al zes jaar in dat asiel als onbenaderbare hond met angstagressie. Een halfjaar na mijn terugkeer naar Nederland is hij bij ons komen wonen. Omdat hij niet te benaderen of aan te raken was, was hij niet vooraf getest op mediterrane ziekten, maar hij maakte een kerngezonde indruk.
Na een jaar dierenartstraining kon de dierenarts bloed bij hem afnemen. Uit de uitslag bleek tot grote verbazing van zowel de dierenarts als mijzelf dat hij een medium-hoge positieve titer had voor leishmania. Op de andere mediterrane ziektes testte hij negatief. De aanvullende bloedtesten lieten geen afwijkingen zien, hij had ook geen symptomen, dus er werd besloten geen medicatie op te starten en hem goed te monitoren met halfjaarlijkse bloedtesten.
Die bloedtesten bleven ook de jaren daarna uitstekend, zijn gezondheid bleef stabiel ondanks een aantal zware operaties (waaronder voor een maagtorsie) en de titer ging na verloop van tijd langzaam dalen. Ongeveer drie jaar nadat de besmetting was vastgesteld, was de titer gedaald tot negatief en is dat daarna ook altijd gebleven.
Hij is tot op hoge leeftijd heel vitaal en fit gebleven zonder dat de leishmania ooit actief is geweest en zonder dat hij ooit medicatie nodig heeft gehad. Amoz is op circa 14-jarige leeftijd ingeslapen vanwege een tumor in de borstholte. (Diana)
Foto 1: Amoz in het asiel
Foto 2: Amoz 13 jaar
AMY
Amy (2013)
Land van herkomst: Spanje
Aankomst in Nederland: 2014
Ik vond Amy heel ziek in een sinaasappelboomgaard in Spanje toen ik daar vier maanden overwinterde. Ze was daar opgegroeid met haar moeder en twee broertjes. Ze bleek leishmania, ehrlichia en gegeneraliseerde demodex te hebben. Haar huid was er erg slecht aan toe, met veel zweren, ontstekingen en kale plekken, ze had ondergewicht, stijve gewrichten waardoor ze zeer moeizaam liep, koorts, bloedarmoede en gezwollen lymfeklieren.
Er werd gestart met de behandeling van de demodex (ivermectine) en ehrlichia en de huidinfectie (doxycycline) en ze werd direct op Allopurinol gezet (30 mg/kilo/dag). Na de eerste drie wekelijkse behandelingen met ivermectine werd Milteforan opgestart en werd de dosis Allopurinol verminderd naar 20mg/kilo/dag. Haar toestand verbeterde heel langzaam, met name omdat de huid rustiger werd en kon genezen, doordat de demodex goed op de behandeling met ivermectine reageerde.
Eind februari ging ik terug naar Nederland en nam Amy mee. De Milteforankuur was toen net afgerond, maar ze was nog steeds behoorlijk ziek. Er werd aanvullend een kuur Domperidon opgestart voor vier weken en het eerste jaar kreeg ze ook nog het supplement Vetinmune. De eerste vier weken in Nederland heeft ze alleen maar geslapen, om even heen en weer naar de tuin te lopen om haar behoefte te doen, en daarna verder te slapen. Ik zag nog weinig vooruitgang, maar ze at al die tijd wel als een bootwerker, kwam langzaam op gewicht en de huid genas goed, al was ze helemaal kaal in die tijd.
Na die eerste vier weken ging ze opeens met sprongen vooruit. Ze kreeg meer energie, het haar begon terug te groeien, ze kreeg interesse in haar omgeving en we konden korte wandelingetjes gaan maken. Die stijgende lijn heeft ze aangehouden. Bij de eerste bloedtesten in Nederland, vier maanden na afronden van de Milteforan, bleek de leishmania nog niet helemaal onder controle, maar de bloedwaardes waren sterk verbeterd. De ehrlichia testte inmiddels wel negatief. Bloedtesten drie maanden daarna lieten geen enkele afwijking meer zien en de titerwaarde was flink gedaald. Haar huid was ondertussen volledig hersteld en haar vacht was op de meeste plekken goed terug gegroeid. Ze heeft wel littekenweefsel en een verdikte huid op sommige plekken, waar het haar niet of minder is teruggekomen. Daar heeft ze zelf natuurlijk helemaal geen last van. Ze ontpopte zich tot een heel energieke, sportieve en atletische hond, waarmee ik veel activiteiten en hondensporten heb ondernomen, zoals agility, speuren en coursing.
Ze heeft nog 2,5 jaar Allopurinol gekregen (het moment van stoppen werd uitgesteld vanwege haar castratie en daarna een emigratie naar het buitenland) en ook elke vier maanden een kuur Domperidon. Ze heeft nooit last gehad van bijwerkingen van de medicatie.
Ondertussen (2023) is ze tien jaar en een kerngezonde, actieve en vrolijke hond die het al vijf jaar prima doet zonder enige medicatie. Nadat de leishmania jaren zo stabiel onder controle bleef, ook zonder medicatie, zijn we van halfjaarlijkse bloedonderzoeken overgegaan naar jaarlijkse onderzoeken, die tot nu toe steeds een heel stabiel beeld blijven geven, zonder afwijkingen. (Diana)
Foto 1: Amy voor behandeling
Foto 2: Amy twee maanden na kuur Milteforan
Foto 3: Amy vijf jaar na behandeling
SHARKO
Sharko (2014)
Land van herkomst: Noord-Macedonië
Aankomst in Nederland: 2017
Sharko was twee jaar oud toen hij onder de wonden van straat werd gehaald. Hij testte positief op leishmania en kreeg een kuur Milteforan. Ook werd gestart met Allopurinol. Begin 2017 gaf de dierenarts aan dat hij goed was hersteld en mocht reizen. In april kwam hij aan op Schiphol en het eerste wat me opviel was zijn bloedneus. Reden om meteen de nodige bloedonderzoeken te laten doen. De albuminewaarde was behoorlijk laag en de gammaglobulines lieten een forse verhoging zien. Verder had hij last van bloedarmoede en waren SDMA en ureum iets verhoogd. Dat riep om een kuur Milteforan. Daarna trad er wel enige verbetering op. De bloedneuzen stopten, maar er bleven veel bloedwaarden in het rood steken. Daarom werd eind 2017 een kuur Glucantime gegeven.
Al langere tijd vond zijn opvangmama regelmatig rode druppeltjes op de vloer. De geraadpleegde dierenartsen wisten niet wat het was en wat eraan te doen (niets hielp!). Gelukkig waren we inmiddels in contact met Esther Pieters en haar vermoeden werd al snel tijdens een consult bevestigd: TVT oftewel sticker tumor. Hiervoor moest Sharko een chemokuur (Vincrystine) krijgen. Pas enkele maanden na de Glucantimekuur was het verantwoord om hem Vincrystine te geven, met het gewenste resultaat. Voor de zekerheid kreeg hij kort daarna een kuur Domperidon. Regelmatig werden bloedonderzoeken gedaan en toen alle waarden halverwege 2019 stabiel in het zwart waren, stopten we met Allopurinol. Wel hebben we hem aansluitend nog een jaar Impromune gegeven. Inmiddels zijn we overgestapt op jaarlijks monitoren en tot nu toe is de leishmania goed onder controle.
De afspraak was dat Sharko pas ter adoptie zou worden aangeboden als hij geen behandeling meer nodig had. Het duurde veel langer dan gedacht en gehoopt… maar inmiddels was zijn opvangmama zo aan hem verknocht geraakt, dat hij mocht blijven. (Adrie)
Foto 1: Sharko voor eerste behandeling in Noord-Macedonië
Foto 2: Sharko na afgeronde behandeling in Nederland
SKY
Sky (2020)
Land van herkomst: Noord-Macedonië
Aankomst in België: 2020
In de zomer van 2020 werd Sky op straat aangetroffen in erbarmelijke toestand. Hij was bijna een half jaar oud, heel mager en had amper een haar op zijn lijfje. Hij zat onder de wonden en korsten. Het was duidelijk dan hij veel pijn had. Zijn rescuer heeft hem behandeld voor demodex en veel liefdevolle zorg gegeven, waarop hij goed herstelde. Een snaptest gaf aan dat hij geen leishmania of tekenziekten had. Toen hij negen maanden oud was, ging hij op reis naar België. In de loop van 2021 kreeg hij pijn in de gewrichten bij het bewegen, kale plekken op de ellebogen en oogproblemen (afsterven meiboomkliertjes). Voor de zekerheid werd hij getest en ja hoor, positief op leishmania. Voor de oogproblemen kwam hij onder behandeling van een oogspecialist. Hij kreeg een kuur Milteforan in het najaar van 2021 en heeft die zonder problemen doorstaan. Na een tiental maanden allopurinol begonnen de xanthinekristallen problemen te geven en is voor de zekerheid overgeschakeld op Impromune. De bloedonderzoeken laten zien dat de behandeling goed is aangeslagen en de leishmania nu (oktober 2023) onder controle is. In de tussentijd heeft hij nog wel wat andere ‘probleempjes’ gehad, maar die waren niet gerelateerd aan de leishmania. Het kleine mormeltje is uitgegroeid tot een stevige hond met een prachtige vacht. Er is geen dag geweest dat hij niet vrolijk en blij was, en niet wilde spelen met Lola, die ook uit Noord-Macedonië komt. (Cathleen)
Foto 1: Sky voor behandeling demodex
Foto 2: Sky na behandeling demodex
Foto 3: Sky na afgeronde behandeling leishmania
SPIRIT
Spirit (ca. 2010)
Land van herkomst: Qatar
Aankomst in België: 2012
Spirit is een rescue saluki. Bij aankomst was hij volledig gezond. Leishmaniabesmettingen zijn er niet in het Midden-Oosten. Hij was ook vrij van alle tekenziekten.
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen werd Spirit helaas besmet met meerdere mediterrane aandoeningen tijdens een van onze rondreizen door Frankrijk en Spanje. Wanneer is onduidelijk. Later vernam ik dat het jaren kan duren eer leishmania zich uit.
Spirit werd lusteloos. Hij dronk ook meer dan voorheen. Bij bloedafname werd niks gevonden, ook niet in de urine, de nieren waren oké. Advies: voeding veranderen en afwachten. Na een maand: geen verbetering. Ondertussen had ik hem nauwlettend geobserveerd en gemerkt dat zijn urine donkerder was dan normaal en hij had ook een verhoogde en onregelmatige hartslag. Zijn tandvlees was geelachtig van kleur. Hij vermagerde en werd steeds lustelozer. Ik zag dat hij zich niet lekker voelde.
Terug testen. Ondanks dat ik mijn eigen bevindingen meedeelde, werd niks gevonden. Er werd een antibioticakuur opgestart. Ik bezocht twee dierenartsgroepspraktijken in België met in totaal zestien dierenartsen. Een jaar van foute informatie, foute medicatie, foute diagnoses, dierenartsen die geen ervaring hadden met mediterrane aandoeningen, maar dit niet wilden toegeven, ondanks dat ze geen flauw idee hadden van wat er aan de hand kon zijn. Ik vreesde dat ik mijn jongen kwijt zou raken. Uiteindelijk werd leishmania vastgesteld en werd Allopurinol voorgeschreven.
Ondertussen had ik de facebookgroep ‘Mijn hond heeft leishmania’ gevonden. Ik kreeg advies van het beheer en nam contact op met dierenarts Esther Pieters. We reden naar Dordrecht. Opnieuw alle testen, deze keer de juiste … Spirit testte niet alleen positief op leishmania, maar ook op ehrlichia en babesia.
Co infecties … Het was schrikken, maar kom op, hij moest er weer bovenop komen. Van ehrlichia en babesia is bekend dat ze vaak een vals-positieve titer voor leishmania geven. Omdat Spirit geen symptomen van leishmania vertoonde, werd gestopt met Allopurinol. Hij kreeg een kuur van zes weken Doxycycline tegen ehrlichia en Carbesia tegen babesia (twee injecties met tussentijd van veertien dagen).
Spirit knapte zienderogen op. De halfjaarlijkse testen toonden betere resultaten. De babesiatiter bleef positief. Er werd mij gezegd dat dit tot meer dan een jaar kon duren eer deze negatief zou worden. De titer van ehrlichia en die van leishmania waren al wel negatief geworden. Verdere controles lieten een gestage daling van de globulines zien, maar die zijn nooit echt helemaal normaal geweest.
Bij de laatste onderzoeken bleek de titer van babesia toch weer sterk verhoogd. Uit nieuw bloedonderzoek bleek bovendien dat de troponine veel te hoog was, wat kan wijzen op myocarditis (hartspierontsteking), hij had ook veel leverschade. Dit kunnen bijwerkingen van babesia zijn. Hij gaf duidelijk aan dat het niet meer ging.
Tot mijn immense verdriet heb ik hem moeten laten gaan op 1 juni 2023. (Hildegard)
TULA
Tula (2016)
Land van herkomst: Italië
Aankomst in Nederland: 2019
Tula was van een fokster en nadat ze was ‘uitgesorteerd’ werd er een adoptant in Nederland gevonden. Alle onderzoeken in Italië wezen erop dat Tula een gezond meisje was, zonder issues. Wel kreeg ze aan beide ogen een ooglidcorrectie en een maand voor transport werd ze nog gesteriliseerd.
In Nederland werd haar vacht steeds slechter en nam het aantal kale plekken rap toe. Dit zou volgens de dierenarts van de adoptant te maken hebben met schurft en later werd gesteld dat het door allergieën kwam. Wat er ook werd gedaan, het probleem werd niet verholpen. Ook de ogen wilden niet goed herstellen. Na enig aandringen werd Tula getest op leishmania en de titer was positief. Gelukkig zag de rest van het bloedonderzoek er niet eens zo slecht uit.
Besloten werd om Tula in een pleeggezin te plaatsen, waar ze een kuur Milteforan kreeg. Na enige tijd waren haar ogen helemaal hersteld en had ze haar prachtige vacht weer terug. Sindsdien (inmiddels drie jaar) blijft de titer net boven de ondergrens van positief schommelen, maar haar bloedbeeld is prima. Ze heeft geen symptomen meer en is een vrolijke actieve meid die uiteindelijk door het pleeggezin werd geadopteerd. (Alex)
Foto 1 en 2: Tula voor behandeling
Foto 3: Tula na behandeling
D I S C L A I M E R
De samenstellers van deze website hebben de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht en wijzen er nadrukkelijk op dat er algemene informatie wordt gegeven.
Het diagnosticeren, behandelen en monitoren van een individuele hond kan uitsluitend op basis van voorgeschiedenis, klinisch onderzoek, de juiste bloedonderzoeken
en eventueel andere diagnostische onderzoeken én in samenspraak tussen eigenaar en dierenarts. Elke aansprakelijkheidsstelling wordt op voorhand afgewezen.